M. VerschuerenOm een nieuwe wereld.

M. Verschueren
Om een nieuwe wereld. (Naar aanleiding van nr. 1461)
In: Bijdragen tot de Taal-, Land- en Volkenkunde 113 (1957), no: 3, Leiden, 209-237
This PDF-file was downloaded from http://www.kitlv-journals.nl
O
M
EE
N
NIEUW
E
WERELD
*
^^
^
teed
s
mee
r
kom
t
he
t
problee
m
de
r
acculturati
e
i
n
he
t
middelpun
t
V
j
de
r
wetenschappelijk
e
belangstellin
g
t
e
staan
.
D
e
grot
e
probleme
n
e
n
moeilijkheden
,
di
e
di
t
proce
s
va
n
ontwikke
-
lin
g
zowe
l
voo
r
d
e
minde
r
ontwikkeld
e
zel
f
al
s
voo
r
d
e
cultuurbrenger
s
me
t
zic
h
me
e
brengt
,
make
n
concentrati
e
o
p
d
e
ker
n
va
n
di
t
alle
s
ho
e
lange
r
ho
e
mee
r
urgent
.
He
t
problee
m
de
r
acculturati
e
i
s
ee
n
dermat
e
actuee
l
vraagstuk
,
da
t
voora
l
d
e
ma
n
ui
t
d
e
practij
k
vo
l
verwachtin
g
d
e
horizo
n
afspeur
t
naa
r
ee
n
redelijk
e
oplossin
g
voo
r
di
t
voo
r
he
m
vaa
k
z
o
troosteloze
,
maa
r
voo
r
d
e
he
m
toevertrouwd
e
mense
n
z
o
pijnlijk
e
e
n
tragisch
e
probleem
.
I
n
zij
n
artike
l
,,Om
eigen
wereld"
trach
t
D
r
va
n
Baal
,
di
e
al
s
ethno
-
loog
,
maa
r
no
g
mee
r
al
s
hoogst
e
autoritei
t
i
n
Nederland
s
Nieuw-Guine
a
d
e
noodzaa
k
ene
r
spoedig
e
begripsverhelderin
g
i
n
dez
e
no
g
onvoldoen
d
doorzocht
e
materi
e
beseft
,
althan
s
ee
n
provisorisch
e
oplossin
g
aa
n
di
t
alle
s
t
e
geven
.
Duidelij
k
word
t
allereers
t
d
e
central
e
vraa
g
i
n
di
t
gehel
e
problee
m
gesteld
:
,,wa
t
d
e
men
s
i
n
Nieuw-Guine
a
i
n
zij
n
cultuurcontac
t
me
t
he
t
,,Weste
n
he
t
diepst
e
beweeg
t
e
n
wa
t
he
t
leiden
d
motie
f
i
s
i
n
zij
n
hande
-
,,linge
n
e
n
streve
n
al
s
gevol
g
daarvan
"
1
.
Practisc
h
za
l
di
t
hiero
p
neerkomen
,
da
t
me
n
za
l
moete
n
beginne
n
,,me
t
zic
h
i
n
d
e
oorspronkelijk
e
situati
e
t
e
verdiepe
n
e
n
n
a
moete
n
,,gaan
,
wa
t
daari
n
wezenlij
k
i
s
veranderd
"
2
.
E
n
,,i
n
concreto
"
za
l
he
t
voora
l
zaa
k
zij
n
ee
n
duidelijk
e
verklarin
g
t
e
geve
n
,,va
n
da
t
mees
t
,,algemen
e
verschijnse
l
i
n
zic
h
onde
r
Westers
e
invloe
d
afspelend
e
,,acculturatieprocessen
,
nl
.
he
t
gevoe
l
va
n
onbehage
n
e
n
desorientatie
,
,,da
t
oo
k
i
n
Nieuw-Guine
a
han
d
i
n
han
d
gaa
t
me
t
cultuurcontact
"
3
.
Nada
t
D
r
va
n
Baa
l
di
t
problee
m
i
n
zij
n
tweeledig
e
vor
m
—
d
e
oor
-
*
Naa
r
aanleidin
g
va
n
he
t
artike
l
va
n
Dr
.
J
.
va
n
Baal
:
,,O
m
eige
n
Wereld
"
i
n
Bijdragen
,
Dee
l
112
,
(1956)
,
p
.
193—203
.
1
op
.
cit
.
p
.
193
.
2
op
.
cit
.
p
.
194
.
s
op
.
cit
.
p
.
194
.
Dl
.
11
3
1
4
21
0
J
.
VERSCHUERE
N
M.S.C
.
spronkelijk
e
situati
e
e
n
d
e
wezenlijk
e
veranderingen
,
di
e
daari
n
doo
r
cultuurcontac
t
ontstaa
n
—
heef
t
behandeld
,
kom
t
hi
j
to
t
d
e
daarui
t
volgend
e
conclusie
s
i
n
d
e
practijk
.
Ofschoo
n
wi
j
he
t
i
n
d
e
algemen
e
probleemstellin
g
gehee
l
me
t
D
r
va
n
Baa
l
een
s
zijn
,
loop
t
onz
e
menin
g
i
n
d
e
uitwerkin
g
daarva
n
noga
l
uiteen
.
Wi
j
zulle
n
hie
r
derhalv
e
zij
n
verdelin
g
overneme
n
e
n
trachte
n
zij
n
betoo
g
o
p
d
e
voe
t
t
e
volgen
.
I
.
CULTUURCONTAC
T
E
N
ZIJ
N
BETEKENIS
.
A
.
D
e
oorspronkelijk
e
situatie
.
Wannee
r
D
r
va
n
Baa
l
dez
e
oorspronkelijk
e
situati
e
tegelij
k
he
t
mees
t
algemee
n
e
n
he
t
mees
t
volledi
g
geschets
t
ach
t
doo
r
aa
n
t
e
tonen
,
ho
e
d
e
werel
d
va
n
d
e
Papu
a
ee
n
uiters
t
klein
e
werel
d
e
n
daarnaas
t
toc
h
teven
s
ee
n
uiters
t
belangrijk
e
werel
d
is
,
ka
n
zul
k
ee
n
dubbe
l
aspec
t
moeilij
k
adaequaa
t
worde
n
genoemd
,
i
n
zoverr
e
da
t
d
e
kleinhei
d
de
r
Papua-werel
d
uitsluiten
d
voo
r
on
s
bestaat
,
d
e
groothei
d
e
n
voornaam
-
hei
d
erva
n
uitsluiten
d
voo
r
hem
.
Wannee
r
wi
j
echte
r
d
e
oorspronkelijk
e
waardebepalin
g
o
p
he
t
oo
g
hebben
,
lijk
t
he
t
duidelij
k
da
t
enke
l
d
e
appreciati
e
va
n
d
e
Papu
a
belangrij
k
is
:
he
t
i
s
zij
n
wereld
,
nie
t
d
e
onze
,
e
n
z
e
i
s
i
n
a
l
haa
r
objectiev
e
kleinhei
d
zij
n
gehel
e
werel
d
e
n
d
e
eni
g
belangrijke
.
Voo
r
d
e
bepalin
g
de
r
oorspronkelijk
e
situati
e
ka
n
haa
r
wezenlijk
e
armoe
,
haa
r
kleinhei
d
e
n
ongecompliceerdhei
d
gee
n
gewich
t
i
n
d
e
schaa
l
leggen
;
di
e
kome
n
eers
t
aa
n
d
e
ord
e
al
s
he
t
cultuurcontac
t
to
t
stan
d
komt
.
Maa
r
ee
n
uiters
t
voornam
e
werel
d
wa
s
zi
j
wel
.
He
t
wa
s
nl
.
zij
n
eige
n
wereld
,
of
,
om
ee
n
misschie
n
duidelijke
r
woor
d
t
e
gebruiken
:
he
t
wa
s
zij
n
eige
n
cultuur
,
di
e
eve
n
goe
d
bi
j
he
m
past
e
e
n
he
m
eve
n
dierbaa
r
wa
s
al
s
on
s
d
e
cultuu
r
va
n
he
t
Westen
.
D
e
ter
m
,,wereld"
,
di
e
D
r
va
n
Baa
l
i
n
di
t
artike
l
doorlopen
d
gebruik
t
e
n
di
e
hi
j
kennelij
k
verstaa
t
i
n
d
e
moder
n
filosofisch
e
betekeni
s
va
n
,,di
e
Umwelt
"
va
n
M
.
Heidegger
,
ka
n
we
l
een
s
aanleidin
g
geve
n
to
t
ambiguiteit
,
inzoverr
e
da
t
d
e
ter
m
,,wereld"
,
i
n
d
e
oud
e
opvattin
g
gebruikt
,
ee
n
tegenstellin
g
zo
u
kunne
n
implicere
n
me
t
d
e
persoon
.
Zoal
s
D
r
va
n
Baa
l
hie
r
d
e
ter
m
,,wereld
"
gebruikt
,
ka
n
echte
r
va
n
ee
n
dergelijk
e
tegenstellin
g
gee
n
sprak
e
zijn
:
z
e
heef
t
hie
r
ee
n
,,psychische"
,
gee
n
,,fysische
"
betekenis
:
he
t
i
s
,,ee
n
betrokke
n
zijn
"

Hasil (Bahasa Indonesia) 1:

M. VerschuerenKe dunia baru. (Setelah no. 1461)Dalam: Bijdragen tot de Taal-, tanah-en volkenkunde 113 (1957), no: 3, Leiden, 209-237File PDF ini download dari http://www.kitlv-journals.nlOMEENBARUEDUNIA*^^^Teesdengan iturdatangtHeitmasalah meningkatmTheracculturatieSayanHeitmiddelpuntVjTherilmiahebelangstellingteberdiri.DeGuaeProblemenenkesulitan,dieditprocesVAnpengembangan-Lingpegunungan dan lautlvoordeMinderdikembangkaneZelfSemuasvoordepembawa budayassayatZichsayaemembawa,membuatnkonsentrasieopdeKernVAnditSemuasHoepanjangrHoedengan iturmendesak.Heitmasalah meningkatmTheracculturatieSayasEEndermateactueelmasalah,DatuntukldeMAnUItdepractijkVolharapangdehorizonafspeurtNAArEEnwajaresolusigvoorditvoorHeimVAAkzosunyi sepi,MAArvoordeHeimdipercayakaneMensenzomenyakitkaneentragisemasalah.SayanmerekanArtikell,, UntuksendiriDunia"TrachtDrVAnBale,dieSemuasEtno-alkali,MAArTidakgdengan iturSemuassangatepihak berwenangtSayanBelandasBaru Guine()denoodzaaksalah satursegeraebegripsverhelderingSayanDezeTidakgonvoldoendmencariebahanemenyadari,AlthansEEnSementaraesolusigAAnditSemuastememberikan.E.kKatatterutamatdePusatevraagSayanditseluruh hotelemasalah meningkatmbertanya:,, watdesalah satusSayanBaru Guine()SayanmerekancultuurcontactsayatHeit,, WestenHeitkedalamanebergeraktenWAtHeitmemimpindgerakfSayasSayanmerekanHande-,, lingenenworkinSemuasberdampak pada perilakugdaripadanya"1.PractischzalditHieropturun,DatsayanzalMikanawaln,, sayatZichSayandeawalnyaesituasieteverdiepenenn()Mikan,,,WAtdaarinwezenlijkSayasberubah"2.En,, sayankonkret"zalHeituntuklZAAkmerekanEEnjelaseUndang-undanggtehibahn,, vanDatMeest,, UmumeverschijnselSayanZichonderBaratesentuhan,dsete,, proses akulturasi,NL.HeitmerasalVAnonbehagenendisorientasi,,, datOOkSayanBaru Guine()HandSayanHandGAAtsayatHubungi budaya"3.NadatDrVAnBAAlditmasalah meningkatmSayanmerekandua kali lipateVORm—detelinga-*NAAraanleidingvanhetartikelvanDr.J.vanBaal:,,OmeigenWereld"inBijdragen,Deel112,(1956),p.193—203.1op.cit.p.193.2op.cit.p.194.sop.cit.p.194.Dl.11314210J.VERSCHUERENM.S.C.spronkelijkesituatieendewezenlijkeveranderingen,diedaarindoorcultuurcontactontstaan—heeftbehandeld,komthijtotdedaaruitvolgendeconclusiesindepractijk.OfschoonwijhetindealgemeneprobleemstellinggeheelmetDrvanBaaleenszijn,looptonzemeningindeuitwerkingdaarvannogaluiteen.Wijzullenhierderhalvezijnverdelingovernemenentrachtenzijnbetoogopdevoettevolgen.I.CULTUURCONTACTENZIJNBETEKENIS.A.Deoorspronkelijkesituatie.WanneerDrvanBaaldezeoorspronkelijkesituatietegelijkhetmeestalgemeenenhetmeestvollediggeschetstachtdooraantetonen,hoedewereldvandePapuaeenuiterstkleinewereldendaarnaasttochtevenseenuiterstbelangrijkewereldis,kanzulkeendubbelaspectmoeilijkadaequaatwordengenoemd,inzoverredatdekleinheidderPapua-werelduitsluitendvooronsbestaat,degrootheidenvoornaam-heidervanuitsluitendvoorhem.Wanneerwijechterdeoorspronkelijkewaardebepalingophetooghebben,lijkthetduidelijkdatenkeldeappreciatievandePapuabelangrijkis:hetiszijnwereld,nietdeonze,enzeisinalhaarobjectievekleinheidzijngehelewereldendeenigbelangrijke.Voordebepalingderoorspronkelijkesituatiekanhaarwezenlijkearmoe,haarkleinheidenongecompliceerdheidgeengewichtindeschaalleggen;diekomeneerstaandeordealshetcultuurcontacttotstandkomt.Maareenuiterstvoornamewereldwaszijwel.Hetwasnl.zijneigenwereld,of,omeenmisschienduidelijkerwoordtegebruiken:hetwaszijneigencultuur,dieevengoedbijhempasteenhemevendierbaarwasalsonsdecultuurvanhetWesten.Determ,,wereld",dieDrvanBaalinditartikeldoorlopendgebruiktendiehijkennelijkverstaatindemodernfilosofischebetekenisvan,,dieUmwelt"vanM.Heidegger,kanweleensaanleidinggeventotambiguiteit,inzoverredatdeterm,,wereld",indeoudeopvattinggebruikt,eentegenstellingzoukunnenimplicerenmetdepersoon.ZoalsDrvanBaalhierdeterm,,wereld"gebruikt,kanechtervaneendergelijketegenstellinggeensprakezijn:zeheefthiereen,,psychische",geen,,fysische"betekenis:hetis,,eenbetrokkenzijn"